Ouderen die sterven van verdriet na het verlies van hun partner: hoe vaak komt dit voor?
‘Ze konden niet zonder elkaar, ook nu niet…’ Een week nadat haar moeder overleed, stierf ook de vader van Vlaams minister Hilde Crevits (cd&v). Twee partners op leeftijd die kort na elkaar overlijden: het klinkt als een scenario voor boeken of films, maar het gebeurt wel degelijk.
Sterven aan een gebroken hart, als het ware. Hoe vaak dat gebeurt, valt moeilijk te zeggen. Navraag bij enkele artsen leert dat ze het allemaal meemaakten in hun praktijk maar het als “eerder uitzonderlijk” omschrijven, aldus ouderenpsycholoog Luc Van de Ven (UPC KU Leuven). Dat maakt ook dat het een weinig bestudeerd fenomeen is in de wetenschappelijke literatuur. (...)
Zwakkere gezondheid
Maar het gebeurt dus. “Dat dit meer voorkomt bij hoogbejaarden dan bij jongvolwassenen is duidelijk”, zegt Van de Ven. Wellicht heeft de zwakkere gezondheid die ouderen gemiddeld hebben daar iets mee te maken, meent hij. Als hen iets (ernstig) overkomt, is er minder nodig om in de problemen te komen. (...)
Sommige mensen hebben na het overlijden van hun partner het gevoel dat ze niet meer verder willen of kunnen met het leven. Vele jaren praktijkervaring leerden Van de Ven dat dit vooral voorkomt bij mensen die sterk op elkaar steunden. Dat kan zowel voor fysieke zorg zijn als emotioneel. Mensen die elkaars vertrouwenspersoon zijn, bijvoorbeeld. Al ziet de psycholoog evengoed dat hulpverleners en de omgeving van zo’n persoon het psychische lijden door rouw in zo’n geval nog te vaak onderschatten. “Vaak vervallen we tot clichés als we zulke mensen willen troosten”, zegt hij. “Dat ze toch ‘samen zoveel mooie jaren hebben meegemaakt’ bijvoorbeeld. We zeggen dat met de beste bedoelingen maar durven zo soms voorbij te gaan aan het feit dat het plotse verlies van een geliefde het leven van een hoogbejaarde op zijn kop kan zetten. Ik ben altijd blij als huisartsen mensen met acute rouw doorverwijzen: het betekent dat ze hun ogen en oren openhouden.”
Luc Van de Ven is klinisch ouderenpsycholoog. Hij heeft een ruime ervaring in psychotherapie, partnerrelatietherapie en familietherapie en is coördinator van de Werkgroep Klinische Ouderenpsychologie.
