Psychisch welzijn begint in de baarmoeder

PERSBERICHT
26 oktober 2017

Een zwangerschap vormt een unieke, hoopvolle periode in het leven. Maar het is ook een kwetsbare periode. Vaak komt er bij jonge moeders psychisch lijden in voor, met een ernstige impact op zowel moeder als kind.

Psychisch lijden bij 1 op de 5

Tijdens zwangerschap en postpartum zijn vrouwen kwetsbaar voor psychologische decompensaties en psychiatrische problemen. Naar schatting 20% van onze (aanstaande) jonge moeders wordt geconfronteerd met psychisch lijden in de periode voor, tijdens of na de zwangerschap.

Een psychiatrische aandoening –voor of tijdens de zwangerschap ontstaan, of die zich na de bevalling openbaart– is belastend voor de kersverse moeder, en voor haar familie of omgeving. Dat kan ernstige negatieve gevolgen hebben voor zowel de moeder als het kind.

Zonder adequate behandeling kan de samenloop van psychiatrische ziekte en (aanstaand) moederschap uitmonden in uiteenlopende negatieve gevolgen. Obstetrische complicaties zijn mogelijk maar ook hechtingsproblematiek en verwaarlozing. Ze leggen een hypotheek op de ontwikkeling van het kind en verhogen de kwetsbaarheid voor psychopathologie.

Recent onderzoek vanuit ons expertisecentrumcentrum toont aan dat het emotionele welzijn van de moeder de ontwikkeling van het kind kan beïnvloeden. Epigenetische factoren spelen hierin een rol, zo blijkt.
 

Netwerk Vlaams-Brabant en Limburg

De overheid onderstreepte recent het belang om zwangerschapsdepressie vroeg te detecteren en hieraan de nodige interventie te koppelen. Op 15 oktober 2015 stemde het parlement een resolutie over vroegtijdige detectie en behandeling van de postnatale depressie. Twee pilootprojecten Perinatale Geestelijke Gezondheidszorg werden recent opgestart, een in Oost-Vlaanderen en een in de provincie Antwerpen.

De doelstelling was om een regionaal zorgpad te ontwikkelen om psychische problemen bij vrouwen te detecteren en behandelen, vanaf de zwangerschapswens tot een jaar na de bevalling. Alle perinatale actoren in dit zorgpad moeten er met elkaar worden verbonden.

De dagelijkse realiteit in het Expertisecentrum perinatale psychiatrie (opgestart in 2015, binnen het Universitair Psychiatrisch Centrum KU Leuven) leert ons dat er dringend nood is aan een goed uitgebouwd verbindend netwerk. Een zorgpad om binnen Vlaams-Brabant en Limburg kwalitatief hoogstaande zorg te bieden aan kwetsbare moeder-kind-dyades en hun familie. Daarnaast is er ook nood verbinding tussen de regionale zorgpaden.

Systematisch screenen depressie zwangerschap

De resolutie stelt voor om weldra van start te gaan met het systematisch screenen naar depressie bij zwangere vrouwen en kersverse moeders. Een goede zaak, op voorwaarde dat de screening ingebed is in een goed uitgebouwd zorgpad dat kwetsbare mama’s de nodige zorg biedt.

Internationaal congres Leuven

Op vrijdag 27 oktober 2017 verzamelen zorgactoren uit de sector rond dit thema, tijdens een congres in Leuven. Het psychisch welzijn in de zwangerschapsperiode en het belang van goede hechting tussen ouder en kind worden besproken, onder meer door internationale gastsprekers.

Personalia congres

• prof. dr. Titia Hompes, psychiater UPC KU Leuven
• prof. dr. Stephan Claes, diensthoofd volwassenenpsychiatrie UPC KU Leuven

Lees het programma van het congres Psychisch welzijn in het peripartum