Het chronischevermoeidheidssyndroom, wat is dat precies?

Moe zijn, elke dag nog wat meer moe en wat je ook probeert, niks helpt. Dat is in een notendop wat het chronischevermoeidheidssyndroom (CVS) is. Maar hoe en waarom je het krijgt, is hoogst onduidelijk. “We moeten durven toe te geven dat er nog veel vragen onbeantwoord zijn”, zegt professor en CVS-expert Stephan Claes in Het Nieuwsblad.

Het chronischevermoeidheidssyndroom is geen eenvoudige medische aangelegenheid. Het is zelfs zo complex dat artsen en psychiaters bij de diagnose vooral uitgaan van wat de ­patiënt níét heeft, zegt professor Stephan Claes, hoofd van het diagnosecentrum CVS van het Universitair Psychiatrisch Centrum KU Leuven. “CVS is een typische uitsluitingsdiagnose. Het is dus geen duidelijk ziektebeeld zoals bij pakweg een bipolaire stoornis of diabetes. Het komt er vooral op aan als arts om andere aandoeningen uit te sluiten, tot uiteindelijk CVS over blijft.” (...)

Dan gaat het over heel de mind-bodydiscussie. Is het psychosomatisch of niet? Er hangt nog altijd een odeur van plantrekkerij rond CVS, toch?

“Dat is onterecht. Mensen met CVS zijn wel degelijk ziek. Is de oorzaak lichamelijk of psychisch? Dat dualistisch denken moeten we loslaten. Het is geen verhaal van of-of. Volgens mij is het een combinatie van de twee, met zowel psychologische als lichamelijke factoren die meespelen. CVS is een aandoening waarbij het lichaam én de geest bekeken moeten worden.” (...)

Die klachten zijn vooral fysiek van aard. Maar u bent als psychiater coördinator van het diagnosecentrum CVS. Is het dan vooral een psychische aandoening?

“Het diagnosecentrum CVS is een samenwerking tussen psychiatrie en algemene inwendige geneeskunde. CVS is zeker niet alleen psychisch. Mensen die klachten hebben zoals ik net beschreef, doen er in eerste instantie goed aan om bij hun huisarts langs te gaan voor een uitgebreid onderzoek. Het kan altijd dat er een lichamelijke oorzaak is. Maar als men die niet vindt en de symptomen blijven aanhouden – minstens zes maanden lang – dan passeren ze bij ons.”

“Wij zullen nagaan of de klachten door een gekend psychiatrische ziektebeeld veroorzaakt worden. Een depressie kan bijvoorbeeld ook die typische brain fog meebrengen, en dat gevoel van uitputting en een verstoorde slaap. Maar dat vierde criterium – PEM – geeft doorgaans de doorslag. Die malaise na een fysieke inspanning is iets wat typisch voorkomt bij CVS. Als er voor de rest geen fysieke of psychiatrische diagnose kan worden gesteld, dan noemen we het CVS.”

Kan je er ooit van genezen?

“Wat is genezen? Als een ­grote groep zich na een jaar al beter voelt en dat jaar na jaar nog verbetert, dan kan je zeggen dat die mensen toch wel voor een stuk hersteld zijn. Zijn die mensen helemaal de oude en kunnen ze weer wat ze vóór CVS konden? Dat is een andere vraag. Wie jarenlang in overdrive heeft geleefd en gewerkt, wil wellicht nooit meer terug naar die situatie. En weet ook dat zijn lichaam dat niet meer zou verdragen. Dat inzicht is ook al een vorm van herstel.”

Lees het volledige interview | Nieuwsblad.be